ریخت‌شناسی قصّة حضرت موسی(ع) در قرآن کریم بر اساس نظریة ولادیمیر پراپ

نویسندگان

  • علی خضری استادیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران
  • علیرضا شیخیانی دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران
چکیده مقاله:

قصه قدمتی کهن در عرصة فرهنگ و انتقال مفاهیم انسانی دارد و سازگارترین فرم کلامی با ذهن بشر است. شاید از همین روست که کتب آسمانی اغلب پیام خویش را در قالب قصه بیان داشته‌اند. از آنجا که قصه‌های قرآن ملاک‌های فنّی قصه‌های امروزی را دارد، راه را برای مقایسه و تحلیل نظریه‌های انتقادی جدید باز گذاشته‌است. یکی از این راه‌ها، ریخت‌شناسی قصه‌ها از دیدگاه ولادیمیر پراپ است. روش ولادیمیر پراپ یکی از بهترین شیوه‌های تحلیل و ریخت‌شناسی قصه‌ها بر پایة کنش شخصیّت‌ها و خویشکاری آن‌هاست.  نوشتة حاضر به بررسی ریخت‌شناسی قصّة حضرت موسی(ع) در قرآن با بهره‌گیری از روش پراپ، بر اساس روش توصیفی ـ تحلیلی می‌پردازد و برای وصول به نتیجه‌ای بهتر، قصه به سه بخش تقسیم شده‌است و شخصیت‌ها و خویشکاری‌های هر بخش، هدف تحلیل و بررسی قرار گرفته‌اند. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که این قصه با الگویی که پراپ از قصه‌های پریان ارائه می‌دهد، با اندکی جابجایی در خویشکاری شخصیّت‌های قصه هماهنگ است؛ زیرا از سی‌ویک خویشکاری قصه‌های پریان، بیست‌وسه خویشکاری در بین شش شخصیّت موجود در قصه دیده می‌شود و جریان قصه از آرامش و رسیدن به اوج و رسیدن به آرامش مجدّد، با سه حرکت از حرکت‌های ششگانه پراپ همسانی دارد

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ریخت‌شناسی قصة «قلعة ذات‌الصور» در مثنوی، طبق نظریة ولادیمیر پراپ

چکیده ریخت‌شناسی قصه‌های عامیانه، در سال 1928 م. توسط فرمالیست روسی «ولادیمیر پراپ» آغاز شد. وی اساس کارش را بر پایة اعمال شخصیت‌های قصه نهاد و عملاً، ساختار صد قصه از قصه‌های جن و پری روسی را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. تحلیل ساختاری که در حوزة ادبیات فارسی، به‌تازگی مورد استقبال قرار گرفته است، گامی است در جهت شناخت دقیق‌تر و همه­جانبه­تر آثار ادب فارسی. این تحقیق بر آن است که یکی از قصه‌های...

متن کامل

ریخت شناسی قصة «قلعة ذات الصور» در مثنوی، طبق نظریة ولادیمیر پراپ

چکیده ریخت شناسی قصه های عامیانه، در سال 1928 م. توسط فرمالیست روسی «ولادیمیر پراپ» آغاز شد. وی اساس کارش را بر پایة اعمال شخصیت های قصه نهاد و عملاً، ساختار صد قصه از قصه های جن و پری روسی را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. تحلیل ساختاری که در حوزة ادبیات فارسی، به تازگی مورد استقبال قرار گرفته است، گامی است در جهت شناخت دقیق تر و همه­جانبه­تر آثار ادب فارسی. این تحقیق بر آن است که یکی از قصه های ...

متن کامل

تجزیه و تحلیل داستان حضرت یوسف (ع) در قرآن کریم براساس نظریة پراپ و گریماس

اگرچه مطالعة منظم طرح داستان توسط صورت گرایان و به خصوص با بررسی پراپ وارد دنیای ادبیات گردید، پس از پراپ روایت شناسان ساختارگرا از جمله گریماس در تلاش بودند تا ضمن رفع ایرادات مطالعة پراپ، به الگویی جامع برای مطالعة روایت ها دست یابند. پژوهش حاضر ضمن بررسی داستان حضرت یوسف (ع) برمبنای دیدگاه پراپ و گریماس در متن قرآن تلاش دارد به این سؤالات پاسخ دهد که: آیا یافته های پراپ با داستان های قرآن مط...

متن کامل

تحلیل حکایت "مشت‌زن" گلستان سعدی بر اساس نظریة ریخت‌شناسی ولادیمیر پراپ

گلستان سعدی یکی از آثار منثور قرن هفتم هجری است که به زبانی ساده و روان نگاشته شده است. در بین حکایات این کتاب برخی حکایات هستند که ساختاری مطابق با نظریه‌های ساختارگرایی داستانی معاصر دارند که یکی از این حکایات، حکایت مشت‌زن از باب سوم گلستان است. روش «ولادیمیر پراپ» یکی از این روش‌های نقد است. او با توجه به طبقه‌بندی داستان‌ها که بیشتر بر اساس محتوا و درون‌مایة داستان‌ها بود، رده‌بندی خود را ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 27

صفحات  161- 177

تاریخ انتشار 2017-02-19

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023